Η νέα συζήτηση για την παγκοσμιοποίηση.

Στις μέρες μας, κάτω από τις οδυνηρές επιδράσεις της οικονομικής κρίσης, φαίνεται πως αναδύεται, συνολικά, μια μεγάλη τομή…

Στο βάθος, συντελείται μια κομβική ιδεολογική και πολιτική στροφή, κυρίως στις πιο ώριμες, δημοκρατικές κοινωνίες του πλανήτη μας, σε σχέση με την προβληματική της παγκοσμιοποίησης, σ’ αυτήν την ιδιαίτερα αφυπνιστική έναρξη αυτού του νέου αιώνα.

Παλαιά ερωτήματα ανατοποθετούνται και εντελώς νέα αναδύονται.

Τι σημαίνει, τελικά, παγκοσμιοποίηση;

Που οδηγεί αυτή η συνεχώς επεκτεινόμενη και συστημικά εμβαθυνόμενη αλληλεξάρτηση των φορέων δράσης, σε παγκόσμιο επίπεδο;

Πως μπορεί ένα κοινωνικο-οικονομικό σύστημα να προφυλαχθεί από τις ξαφνικές «καταιγίδες» που πλήττουν το διεθνές σύστημα;

Πως μπορεί –και αν μπορεί- να ωφεληθεί κάποιος, σε ένα καθεστώς πλανητικής ρευστότητας;

Ποιος πρέπει, πλέον, να είναι ο ρόλος μιας σύγχρονης, κοινωνικά ευαίσθητης και οικονομικά αποτελεσματικής, πολιτικής;

Πάνω σ’ αυτήν την ανατοποθετημένη προβληματική της παγκοσμιοποίησης βρίσκεται, η αφετηρία ενός εντελώς νέου, βαθιά υλικού και, συνάμα, ιδεολογικού μετασχηματισμού του ίδιου του σύγχρονου καπιταλισμού ο οποίος δεν έχει, ακόμα, πλήρως σχηματοποιηθεί.

Βρίσκεται μόλις στην γέννηση του.

Και σε καμία περίπτωση, αυτή η νέα συζήτηση για την παγκοσμιοποίηση δεν οδηγεί, δήθεν «νομοτελειακά», σε κάποια «ρετρό», συντηρητική αντεπανάσταση ούτε και δείχνει να καταλήγει στην παλινόρθωση οποιουδήποτε «ένδοξου παρελθόντος».

Επίσης χωρίς αμφιβολία, σ’ αυτήν την νέα συζήτηση για την παγκοσμιοποίηση δεν αποτυπώνεται απλώς, σε καμία περίπτωση, μια ακόμα περαστική «πολιτική μόδα». Τελικά, εδώ δεν έχουμε να κάνουμε ούτε με μια μυωπική δικαίωση της «αντι-παγκοσμιοποιητικής» υστερίας, ούτε, βέβαια, και με μια άνευ όρων παράδοση σε μια νέα, «λουστραρισμένη» παγκοσμιοποιητική υμνολογία.

Εδώ, τουλάχιστον, όλες οι δημοκρατικές κοινωνίες του πλανήτη πρέπει να είναι, επιτέλους, πραγματικά παρούσες και πραγματικά υπεύθυνες.

Καμία μοιρολατρία και μεταβίβαση ευθυνών δεν δικαιολογείται μέσα σ’ αυτό το ανοικτό πεδίο εξέλιξης της παγκοσμιοποίησης που βιώνουμε.

Πρόκειται, εντέλει, για μία προσπάθεια άμεσα αναγκαίας, βαθύτερης, ψύχραιμης κατανόησης κι υπεύθυνης απάντησης των κοινωνιών στο, εκ δομικής σύστασης και φυσιολογίας, συνεχώς μετεξελισσόμενο παιχνίδι της παγκοσμιοποίησης.

Και αυτή είναι η πρώτη προτεραιότητα για την μακρόπνοα βιώσιμη έξοδο από την κρίση.

Εμείς στην Ελλάδα, αντίθετα, -όλα αυτό δείχνουν, δυστυχώς.-, δεν παύουμε να αναβάλουμε, να υποτιμούμε, ν’ απωθούμε και να κρύβουμε κάτω από το χαλί, εδώ και αρκετά χρόνια, ολόκληρη την ευρύτερη προβληματική της παγκοσμιοποίησης.

Κι εδώ, ακριβώς, αναδύεται οδυνηρά σήμερα μια ιδιαιτέρως κρίσιμης σημασίας πολιτικο-κοινωνική υστέρηση της κοινωνίας μας, σε σχέση με τις όλο και περισσότερες αφυπνισμένες, δήθεν «μακρινές», κοινωνίες που μας περιβάλλουν. Εμείς στην Ελλάδα, έως σήμερα, δείχνουμε πως συνεχίζουμε, λίγο-πολύ, «το παραδοσιακό κρυφτούλι πίσω από το δάχτυλο μας».

Τι κάνουμε και τι θα μπορούσαμε, όντως, να κάνουμε μέσα στην νέα, ασταθή κατάσταση της νέας παγκόσμιας οικονομίας;

Πως μπορούμε να αναβαθμίσουμε συστηματικά το παραγωγικό δυναμικό της χώρας μας;

Πως μπορούμε να ενισχύσουμε τις δυνάμεις που θα μας βγάλουν από την πολύπλευρη κρίση;

Πως να διακόψουμε ριζικά την αναπαραγωγή χρόνιων παθογενειών της κοινωνίας μας: της αναξιοκρατίας, του βολέματος, της αρπαχτής, της προχειρότητας;

Ερωτήματα, που ούτε καν τίθενται στο συνηθισμένο «τραπέζι» του πολιτικού μας διαλόγου, ε;

Ναι. Όπως πάντα, μια από τα ίδια…

Όπως πάντα, «προοδευτικά» και «ανοιχτόμυαλα»...

Μα ας προσπαθήσουν να το χωνέψουν αυτό, επιτέλους, ορισμένοι που θέλουν να αυτοαποκαλούνται «προοδευτικοί»…

Προοδευτισμός δεν σημαίνει «κολλάω πεισματικά στο παρελθόν»: ακριβώς το αντίθετο σημαίνει.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΜΕΤΡΟ στις 2/03/2010.

Δρ. Χάρης Βλάδος

Ιδρυτικό Μέλος ΕΥ.ΜΕ.ΣΥΝ - Πρόεδρος Διοικούσας