Η επανάσταση που χρειαζόμαστε

Πως ορίζονται οι πετυχημένες κοινωνίες; Ο δικός μου ορισμός έχει να κάνει με την ποιότητα ζωής των πολιτών και είναι ένα πολυπαραμετρικό πρόβλημα στο οποίο καθοριστική επίδραση έχουν η ελευθερία, η δημιουργικότητα και ο ελεύθερος χρόνος που αυξάνουν την ευτυχία του ατόμου. Τέτοιες κοινωνίες έχουν πάντα ένα κοινό χαρακτηριστικό: Την αυξημένη προσωπική υπευθυνότητα όχι μόνο στην επαγγελματική ζωή του πολίτη αλλά σε όλα τα επίπεδα.

Η ατομική ευθύνη είναι αποτέλεσμα της αναπτυγμένης αστικής κοινωνίας. Οποιαδήποτε κοινωνία δεν έχει αναπτυγμένη αστική τάξη φέρει και στοιχεία ατομικής ανευθυνότητας τα οποία κρύβονται πίσω από την «υπεύθυνη» πολιτεία που ελέγχει και χειραγωγεί τα παιδάκια-πολίτες. Ένα κράτος πατερούλη, σαν το ελληνικό δηλαδή, που δεν αφήνει κανέναν ιδιώτη να αποκτήσει πρωτοβουλίες και προσωπική ευθύνη αλλά θέλει να έχει τον πλήρη έλεγχο για πολλούς λόγους, οι περισσότεροι των οποίων έχουν να κάνουν με την διατήρηση κλειστών θεσμών ώστε η διακυβέρνηση της χώρας να είναι χειραγωγήσιμη από την «εκλεγμένη» κυβέρνηση και τον κομματικό, ή συντεχνιακό, ή συνδικαλιστικό της στρατό. Έτσι έχουμε ένα πολύ κλειστό και δαιδαλώδες πλαίσιο νόμου για τα πάντα, με αντίστοιχες υπηρεσίες για τον έλεγχο και έκδοση αδειών βασισμένο σε αυτό και, φυσικά, έναν πολυσύνθετο μηχανισμό πιστοποίησης ώστε η οποιαδήποτε ευθύνη που προκύψει να χάνεται στα μονοπάτια όλου αυτού του λαβύρινθου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δόμηση στην χώρα μας –δεν υπάρχει πουθενά αλλού η λέξη «αυθαίρετο». Σε οποιαδήποτε γλώσσα προσπαθήσετε να τη μεταφράσετε θα αποτύχετε γιατί, απλά, δεν υφίσταται η έννοια. Τι σημαίνει αυθαίρετο; Σημαίνει παράνομα οικοδομημένο! Μα αφού είναι παράνομο πως οικοδομήθηκε; Ποιος μηχανικός ή εργολάβος ανέλαβε την ανέγερσή του χωρίς την άδεια της πολιτείας; Ποιος υπεύθυνος της ΔΕΗ έδωσε ρεύμα;

Και η λίστα των δυσάρεστων ερωτημάτων συνεχίζεται...

Σκεφτείτε όμως το εξής:

Ένα ενδεχόμενο όπου το κράτος να απείχε από την όλη διαδικασία ελέγχου αδειοδότησης, πέραν του γενικού ελέγχου των απαιτούμενων μελετών των επιστημόνων που εμπλέκονται, έχοντας νομοθετήσει το αυστηρό εκείνο θεσμικό πλαίσιο. Στην συνέχεια, χωρίς καμία παρεμβολή να άφηνε τους επιστήμονες κάθε ειδικότητας να φέρουν την πλήρη ευθύνη των υπογραφών τους για τα μελετημένα και πεπραγμένα. Θα είναι οι μόνοι υπεύθυνοι απέναντι στον ιδιοκτήτη και θα είχαμε μια εντελώς διαφορετική κατάσταση. Ο ρόλος της πολιτείας θα περιορίζονταν στον δειγματοληπτικό έλεγχο και στην επιβολή πάρα πολύ αυστηρών προστίμων για τους υπογράφοντες και ίσως και τον ιδιοκτήτη σε οποιαδήποτε περίπτωση παρατυπίας.

Μπορείτε να διανοηθείτε την επανάσταση στην κοινωνία, μιας τέτοιας αλλαγής; Αυτή είναι μία από τις βαθύτερες τομές στην κατεύθυνση ενός πιο ελεύθερου και λιγότερο γραφειοκρατικού δημοσίου.

Ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεχτικός στον ειδικό που προσλαμβάνει ενώ, φυσικά, θα ανυψώνεται παράλληλα η αξία της επιστημονικής γνώσης. Δημιουργείται έτσι μια υπευθυνότητα 1ου βαθμού με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν εμπλοκές σε δικαστικές διαμάχες και διεκδικήσεις αποζημιώσεων αφού ο μόνος τρόπος για να μην ζημιωθεί είναι η υπεύθυνη επιλογή του κατάλληλου ανθρώπου για την κατάλληλη εργασία.

Ο εκάστοτε επιστήμονας θα αρνείται την εκτέλεση παράτυπων επιθυμιών του ιδιοκτήτη και ως φέρων την αποκλειστική ευθύνη για την εργασία του, θα απαιτεί να γίνονται όλα βάση του θεσμικού πλαισίου αλλιώς θα κινδυνεύει να απωλέσει το δικαίωμα υπογραφής, να μείνει δηλαδή χωρίς ιδιότητα. Στους καλύτερους θα αναγνωρίζεται η αξία τους και θα λειτουργεί σωστότερα και η διαβάθμιση των απολαβών τους.

Το κράτος θα αφήσει επιτέλους ελεύθερη την δημιουργικότητα και φυσικά θα μπορεί να εξοικονομήσει πόρους καθιστώντας άχρηστο ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του κρατικού μηχανισμού που έχει ως έργο μόνο το σφραγιδομελάνιασμα άπειρων εγγράφων που στοιβάζονται σε κρατικά κτίρια και στην ουσία κανείς δεν φέρει καμία ευθύνη για παρατυπίες σε όλες τις διαδικασίες.

Μια τέτοια αλλαγή θα φέρει ενώπιον των ευθυνών τους όλους τους πολίτες σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής, κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής τους.

Και ένας υπεύθυνος πολίτης αναγκάζεται να είναι πιο ενημερωμένος και φυσικά λιγότερο επιρρεπής στον λαϊκισμό και στους μύθους...

Πιστής Δημήτρης

Αντιπρόερος Ευ.Με.ΣΥΝ - Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.