Για το ασφαλιστικό πρόβλημα της Ελλάδας έχουν γραφτεί χιλιάδες άρθρα και έχουν γίνει άλλες τόσες συζητήσεις στην TV. Λίγο πολύ όλοι γνωρίζουν πως είναι σημαντικό πρόβλημα και ειδικοί το αναγάγουν ως το μείζον της Ελλάδας σήμερα. Χωρίς την λύση αυτού δύσκολα θα ανασάνει η οικονομία.
Το ίδιο για το δημοσιονομικό, τα ληξιπρόθεσμα χρέη, τα κόκκινα δάνεια, την έλλειψη ανταγωνιστικότητας κα. Ακόμη και το θέμα της μετανάστευσης επιστημόνων έχει βρει τον δρόμο του στην δημόσια συζήτηση.
Όλα θεωρήθηκαν "ωρολογιακές βόμβες" και όλες συνέβαλαν στην συνεχόμενη ύφεση των δέκα ετών που καμία άλλη χώρα δεν έχει βιώσει στην σύγχρονη ιστορία. Υπάρχει όμως και μία πολύ καλά κρυμμένη όπου κανείς δεν συζητά. Δεν είναι ιδιαίτερα καινούρια ούτε και πασιφανής ακόμη και για τον υποψιασμένο. Είναι μια βόμβα η οποία είναι φανερή μόνο στην πιάτσα της παραγωγικής διαδικασίας αλλά τόσο επικίνδυνη που θα κατεδαφίσει συθέμελα την οικονομία της Ελλάδος και φαντάζει ιδιαίτερα δυσεπίλυτη στο μέλλον.
Η έλλειψη τεχνικού προσωπικού με δεξιότητες είναι πλέον σχεδόν καθολική. Η συνεχής μείωση του, σε όλα τα επίπεδα και επαγγέλματα είναι δυσαναπλήρωτο κενό.Δεν αναφέρομαι σε υψηλής μόρφωσης τεχνικές γνώσεις αλλά στις τεχνικές γνώσεις του χαμηλού έως μεσαίου γνωστικού επιπέδου. Από τον υδραυλικό μέχρι τον εργοδηγό και από τον ηλεκτρονικό αυτοματισμών μέχρι τον επιστάτη επισκευών σε μια παραγωγική μονάδα. Δεξιότητες που αποκτούνται με την εμπειρία αλλά απαιτούν και κάποια βασική γνώση. Είναι οι λεγόμενοι "μάστορες" στην πιάτσα ή καταρτισμένο τεχνικό προσωπικό πιο επίσημα.
Αλλά πως γίνεται να μην είναι καινούρια, μα τώρα να είναι σημαντική; Η μανία του Έλληνα γονιού να σπουδάσει το καμάρι του σε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα καλύφθηκε ανεύθυνα από την πολιτεία μέσω υπεράριθμων πανεπιστημίων εις βάρος των τεχνικών σχολών και των ινστιτούτων επαγγελματικής κατάρτισης. Παράλληλα η αποσύνδεση της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την αγορά εργασίας δημιούργησε έναν πληθυσμό νέων πτυχιούχων με κανένα ουσιαστικό προσόν για την περιορισμένη αγορά της χώρας μας. Η γνωστή καραμέλα που βαυκαλίζουμε τα παιδιά μας πως έχουν υπερβολικά προσόντα (overqualified) στην ουσία είναι ψέμα. Κανένα προσόν δεν έχουν για την μελλοντική τους επαγγελματική πορεία οι περισσότεροι. Πως έχει υπερβολικά προσόντα ένας λογιστής που δουλεύει σερβιτόρος σε ξενοδοχείο π.χ.; Παράλληλα οι νέοι αυτοί ζώντας αυτό τον μύθο από μικροί έχουν πεισθεί πως αφού σπούδασαν δεν χρειάζεται να κοπιάσουν πλέον στην ζωή τους και ιδιαίτερα χειρωνακτικά. Επομένως νέοι ορεξάτοι για δουλειά είναι ένα σπάνιο φαινόμενο στην αγορά εργασίας.
Η έλλειψη αυτή όμως τα προηγούμενα χρόνια καλύφθηκε από την μετανάστευση καταρτισμένων τεχνιτών από τα κράτη του ανατολικού μπλοκ. Τέτοια μετανάστευση πλέον δεν έχουμε αφού όλα πλέον τα κράτη αυτά είναι σε καλύτερη μοίρα από την Ελλάδα και μάλιστα έχουμε και φυγή προς αυτά ακόμη και δικού μας τεχνικού προσωπικού αφού είναι οικονομίες με ισχυρή ανάπτυξη. Το υπάρχον προσωπικό είναι πλέον γερασμένο και δεν υπάρχει διάδοχη κατάσταση. Από την άλλη η μόνη μετανάστευση που έχουμε τα τελευταία 15 χρόνια είναι από χώρες της Αφρικής και βαθιάς Ασίας που είναι στην πλειοψηφία τους ανειδίκευτοι εργάτες και μάλιστα πολύ κακής απόδοσης. Όταν το υπάρχον προσωπικό θα αποχωρήσει λόγω ηλικίας, η τέχνη του καθενός θα φύγει μαζί του και πολλοί λίγοι θα είναι αυτοί που θα την διατηρήσουν ή κανείς. Μιλάμε για το πολύ πέντε χρόνια από σήμερα και όλες οι παραγωγικές επιχειρήσεις θα έχουν τόσο μεγάλο πρόβλημα εξεύρεσης καταρτισμένου προσωπικού που θα δημιουργηθεί πλέον μείζον πρόβλημα στην παραγωγική τους διαδικασία και θα αναγκαστούν να εισάγουν τέτοιο προσωπικό με πολύ μεγάλο μισθολογικό κόστος ή να μεταναστεύσουν οι ίδιες.
Το συγκεκριμένο πρόβλημα δεν επιλύεται εύκολα όσο η χώρα συνεχίζει να κινείται σε υφεσιακούς ή στάσιμους ρυθμούς. Λύσεις όμως υπάρχουν και θα έπρεπε να εφαρμοστούν εδώ και χρόνια. Η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και η πραγματική και υπεύθυνη ενημέρωση των παιδιών μέσω του επαγγελματικού προσανατολισμού είναι πρωτίστης σημασίας. Η κατεύθυνση της σημερινής κυβέρνησης για πιο εύκολη πρόσβαση σε ΑΕΙ είναι σε λάθος προσανατολισμό και δείχνει την συνέχιση της ανευθυνότητας από μέρους της πολιτείας. Οι νέοι γονείς πρέπει επιτέλους να φερθούν υπεύθυνα για χάριν του μέλλοντος των παιδιών τους και να τα κατευθύνουν κατάλληλα και όχι με τις εμμονές των δικών τους γονέων.
Το ίδιο για το δημοσιονομικό, τα ληξιπρόθεσμα χρέη, τα κόκκινα δάνεια, την έλλειψη ανταγωνιστικότητας κα. Ακόμη και το θέμα της μετανάστευσης επιστημόνων έχει βρει τον δρόμο του στην δημόσια συζήτηση.
Όλα θεωρήθηκαν "ωρολογιακές βόμβες" και όλες συνέβαλαν στην συνεχόμενη ύφεση των δέκα ετών που καμία άλλη χώρα δεν έχει βιώσει στην σύγχρονη ιστορία. Υπάρχει όμως και μία πολύ καλά κρυμμένη όπου κανείς δεν συζητά. Δεν είναι ιδιαίτερα καινούρια ούτε και πασιφανής ακόμη και για τον υποψιασμένο. Είναι μια βόμβα η οποία είναι φανερή μόνο στην πιάτσα της παραγωγικής διαδικασίας αλλά τόσο επικίνδυνη που θα κατεδαφίσει συθέμελα την οικονομία της Ελλάδος και φαντάζει ιδιαίτερα δυσεπίλυτη στο μέλλον.
Η έλλειψη τεχνικού προσωπικού με δεξιότητες είναι πλέον σχεδόν καθολική. Η συνεχής μείωση του, σε όλα τα επίπεδα και επαγγέλματα είναι δυσαναπλήρωτο κενό.Δεν αναφέρομαι σε υψηλής μόρφωσης τεχνικές γνώσεις αλλά στις τεχνικές γνώσεις του χαμηλού έως μεσαίου γνωστικού επιπέδου. Από τον υδραυλικό μέχρι τον εργοδηγό και από τον ηλεκτρονικό αυτοματισμών μέχρι τον επιστάτη επισκευών σε μια παραγωγική μονάδα. Δεξιότητες που αποκτούνται με την εμπειρία αλλά απαιτούν και κάποια βασική γνώση. Είναι οι λεγόμενοι "μάστορες" στην πιάτσα ή καταρτισμένο τεχνικό προσωπικό πιο επίσημα.
Αλλά πως γίνεται να μην είναι καινούρια, μα τώρα να είναι σημαντική; Η μανία του Έλληνα γονιού να σπουδάσει το καμάρι του σε ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα καλύφθηκε ανεύθυνα από την πολιτεία μέσω υπεράριθμων πανεπιστημίων εις βάρος των τεχνικών σχολών και των ινστιτούτων επαγγελματικής κατάρτισης. Παράλληλα η αποσύνδεση της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την αγορά εργασίας δημιούργησε έναν πληθυσμό νέων πτυχιούχων με κανένα ουσιαστικό προσόν για την περιορισμένη αγορά της χώρας μας. Η γνωστή καραμέλα που βαυκαλίζουμε τα παιδιά μας πως έχουν υπερβολικά προσόντα (overqualified) στην ουσία είναι ψέμα. Κανένα προσόν δεν έχουν για την μελλοντική τους επαγγελματική πορεία οι περισσότεροι. Πως έχει υπερβολικά προσόντα ένας λογιστής που δουλεύει σερβιτόρος σε ξενοδοχείο π.χ.; Παράλληλα οι νέοι αυτοί ζώντας αυτό τον μύθο από μικροί έχουν πεισθεί πως αφού σπούδασαν δεν χρειάζεται να κοπιάσουν πλέον στην ζωή τους και ιδιαίτερα χειρωνακτικά. Επομένως νέοι ορεξάτοι για δουλειά είναι ένα σπάνιο φαινόμενο στην αγορά εργασίας.
Η έλλειψη αυτή όμως τα προηγούμενα χρόνια καλύφθηκε από την μετανάστευση καταρτισμένων τεχνιτών από τα κράτη του ανατολικού μπλοκ. Τέτοια μετανάστευση πλέον δεν έχουμε αφού όλα πλέον τα κράτη αυτά είναι σε καλύτερη μοίρα από την Ελλάδα και μάλιστα έχουμε και φυγή προς αυτά ακόμη και δικού μας τεχνικού προσωπικού αφού είναι οικονομίες με ισχυρή ανάπτυξη. Το υπάρχον προσωπικό είναι πλέον γερασμένο και δεν υπάρχει διάδοχη κατάσταση. Από την άλλη η μόνη μετανάστευση που έχουμε τα τελευταία 15 χρόνια είναι από χώρες της Αφρικής και βαθιάς Ασίας που είναι στην πλειοψηφία τους ανειδίκευτοι εργάτες και μάλιστα πολύ κακής απόδοσης. Όταν το υπάρχον προσωπικό θα αποχωρήσει λόγω ηλικίας, η τέχνη του καθενός θα φύγει μαζί του και πολλοί λίγοι θα είναι αυτοί που θα την διατηρήσουν ή κανείς. Μιλάμε για το πολύ πέντε χρόνια από σήμερα και όλες οι παραγωγικές επιχειρήσεις θα έχουν τόσο μεγάλο πρόβλημα εξεύρεσης καταρτισμένου προσωπικού που θα δημιουργηθεί πλέον μείζον πρόβλημα στην παραγωγική τους διαδικασία και θα αναγκαστούν να εισάγουν τέτοιο προσωπικό με πολύ μεγάλο μισθολογικό κόστος ή να μεταναστεύσουν οι ίδιες.
Το συγκεκριμένο πρόβλημα δεν επιλύεται εύκολα όσο η χώρα συνεχίζει να κινείται σε υφεσιακούς ή στάσιμους ρυθμούς. Λύσεις όμως υπάρχουν και θα έπρεπε να εφαρμοστούν εδώ και χρόνια. Η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και η πραγματική και υπεύθυνη ενημέρωση των παιδιών μέσω του επαγγελματικού προσανατολισμού είναι πρωτίστης σημασίας. Η κατεύθυνση της σημερινής κυβέρνησης για πιο εύκολη πρόσβαση σε ΑΕΙ είναι σε λάθος προσανατολισμό και δείχνει την συνέχιση της ανευθυνότητας από μέρους της πολιτείας. Οι νέοι γονείς πρέπει επιτέλους να φερθούν υπεύθυνα για χάριν του μέλλοντος των παιδιών τους και να τα κατευθύνουν κατάλληλα και όχι με τις εμμονές των δικών τους γονέων.
Ο Δημήτρης Πιστής είναι Πολιτικός Μηχανικός απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Μεταρρυθμιστικής Σύνθεσης |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου