Έξοδος από τα μνημόνια ή από την πραγματικότητα;

Ο Μιχάλης Δεμερτζής είναι

Ιδρυτικό Μέλος και Τομεάρχης

Θέσεων της ΕΥΜΕΣΥΝ

Η ελληνική κυβέρνηση, δύο και πλέον χρόνια αφότου συνθηκολόγησε με τους ξένους, έχει μπει πια για τα καλά στην ευρωπαϊκή γραμμή. Νομοθετεί μνημονιακές επιταγές, δεν τσακώνεται με τους εταίρους όπως παλιά και βρίσκεται σε τροχιά πλεονασμάτων.

Το Grexit, συνεπακόλουθα, φαίνεται να είναι μακριά και ο Πρωθυπουργός διαλαλεί την έξοδο από τα μνημόνια, ενώ οι υπουργοί του βλέπουν ήδη ανάπτυξη.

Στο μεταξύ, αν και η κοινωνία βρίσκεται επί του παρόντος σε μία κατάσταση σχετικής ηρεμίας, υπάρχει και μία άλλη διάσταση στα πράγματα, που λέει πως η οικονομία έχει τα χάλια της και η δημοκρατία μας υπολειτουργεί με προοπτική μόνο να χειροτερεύσει, από την εν εξελίξει θεσμική παρακμή που προκαλούν ο συγκεντρωτισμός της κυβέρνησης και η διάχυτη ανομία.

Ποια από τις δύο «πραγματικότητες» ισχύει, φαίνεται από τα νέα που έρχονται από τον τομέα των επενδύσεων, τα πάρτι των αντιεξουσιαστών στους αθηναϊκούς δρόμους και την ανυπόφορη καθημερινότητα των ζευγαριών ασθενής-νοσοκομείο, φοιτητής-πανεπιστήμιο, φορολογούμενος-εφορία, πολίτης-δημόσιο.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν τα πράγματα δεν είναι εντελώς μαύρα, έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για να ξεμπλέξουμε από την κρίση.

Το πρόβλημά μας όμως δεν είναι ο δρόμος. Είναι η άρνησή μας να τον περπατήσουμε.
Μία άρνηση που τρέφεται με τις, αμφισβητήσιμες στην καλύτερη περίπτωση, θετικές ειδήσεις που έρχονται καθημερινά από το κυβερνητικό στρατόπεδο, χωρίς στην ουσία τριγύρω μας να αλλάζει το παραμικρό.

Γιατί, όταν ο πρωθυπουργός και τα στελέχη της κυβέρνησής του παρουσιάζουν τα πάντα στην Ελλάδα καλώς καμωμένα χωρίς αυτό να ισχύει, το μόνο που καταφέρνουν είναι να αυξάνουν την αποδοχή μίας απαράδεκτης κατάστασης, δηλαδή να ζημιώνουν τη χώρα.

Τώρα, κάποιος μπορεί να πει ότι μας ανεβάζουν την ψυχολογία, αλλά αυτό θα μας βοηθήσει να ανακάμψουμε ως κοινωνία, με τον ίδιο τρόπο που μας βοηθάει το ποτό να λύσουμε τα προσωπικά μας.

Ψηφοθηρικά βέβαια, αυτή η τακτική μπορεί να έχει κάποιο αποτέλεσμα, γιατί, υπό τις παρούσες συνθήκες, το ελληνικό κοινό διψάει για καλές ειδήσεις. Κι επειδή πες-πες, κάτι μπορεί να μείνει, το «βγαίνουμε από τα μνημόνια του χρόνου τον Αύγουστο» όχι μόνο συζητιέται δημοσίως σαν κάτι εφικτό, αλλά έχει αναζωογονήσει δημοσκοπικά και το κυβερνών κόμμα.

Ίσως θέλουμε να πιστέψουμε ότι δεν μπορεί να πηγαίνουν όλα στραβά, επειδή δεν θέλουμε να σκεφτόμαστε ότι το ενδεχόμενο να γίνουμε Βενεζουέλα είναι ρεαλιστικό, οπότε, ακόμα κι αν η κυβέρνηση παρουσιάσει την Ελλάδα σαν τη Σουηδία του νότου, περισσότερο θα μας παρηγορήσει παρά θα μας αγανακτήσει.

Ποιος θέλει άλλωστε να σκέφτεται την καταστροφή;

Και είναι πολύ εύκολο να μην την σκέπτεται, αν δεν έχει ιδέα με τι μοιάζει.

Με άλλα λόγια, πράγματα που θεωρούμε δεδομένα από τη στιγμή της γέννησής μας, δεν περνάει από το μυαλό μας ότι μπορεί να χαθούν. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η καθημερινότητά μας δεν μπορεί να επιδεινωθεί πολύ παραπάνω και αναλόγως σκεφτόμαστε και πράττουμε (και ψηφίζουμε).

Εντούτοις, το να μην διανοούμαστε ότι η ζωή μας μπορεί να αλλάξει δραματικά προς το χειρότερο, δεν αποκλείει αυτομάτως το ενδεχόμενο. Η πραγματικότητα είναι πεισματάρικο πράγμα και, στο μέτρο που την αγνοούμε, αμείλικτο.

Αν αναλογιστούμε πως ζούμε σε μια εποχή, όπου για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία τα πράγματα πηγαίνουν τόσο καλά, για τόσους πολλούς, για τόσο πολύ καιρό και πως δυσμενείς αλλαγές που δεν φανταζόμασταν ότι μπορεί ποτέ να συμβούν, και στην Ελλάδα και παγκοσμίως, έχουν συμβεί ήδη, ίσως θα έπρεπε να είμαστε πιο υποψιασμένοι.

Ειδικότερα, αν αντιπαραθέσουμε την κοινή λογική με τον τρόπο που λειτουργούμε ως χώρα και ως κοινωνία και προσθέσουμε σε αυτό το τέλος των «λεφτόδεντρων» και την απροθυμία μας να αναπληρώσουμε το κενό τους, η υποψία γίνεται ανησυχία.

Περαιτέρω, αν συνειδητοποιήσουμε ότι συνεχίζουμε, μετά από επτά και πλέον χρόνια μνημονίων, να γυρνάμε το κεφάλι μας από την άλλη, η ανησυχία γίνεται βεβαιότητα…