Αμεσοδημοκρατία

Οι μύθοι είναι για τους ανθρώπους κάτι σαν όπιο. Είναι σαν το ναρκωτικό που λαμβάνεις για να αποφύγεις την σκληρή πολλές φορές πραγματικότητα. Η ίδια η ψυχοσύνθεση του ανθρώπου προτιμάει αυτό που τον κάνει να αισθάνεται πιο βολικά ακόμη και αν γνωρίζει πως δεν είναι αλήθεια. Κάτι τέτοιο είναι η άμεσο-δημοκρατία. Ένας όρος που γυρνάει και ξαναγυρνάει στην επικαιρότητα αλλά ποτέ δεν έχει εφαρμοστεί και ποτέ δεν πρόκειται να εφαρμοστεί. Το πολίτευμα της άμεσης δημοκρατίας από το σύνολο των πολιτών το οποίο πολλοί λάτρεψαν αλλά κανείς δεν κατάφερε να το πραγματοποιήσει είναι ακόμη ένας μύθος που έχει πλάσει η ανθρωπότητα ώστε να κρύβει τα υπάρχοντα προβλήματα των σημερινών πολιτευμάτων και να μην γίνεται συζήτηση για την βελτίωσή τους. Με την ανάπτυξη του διαδικτύου και την πολλαπλή σύνδεση όλου του πλανήτη αυτή η συζήτηση έχει πάρει για ακόμη μία φορά φωτιά. Υποψιάζομαι πως εξάρσεις θα είχαμε και στο παρελθόν με κάθε νέα ανακάλυψη που έφερνε τους πολίτες πιο κοντά και “μίκραινε” τον κόσμο.

Γιατί όμως δεν θα εφαρμοστεί; Για τον απλούστατο λόγο πως δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι την ίδια κριτική και αναλυτική σκέψη. Στην πραγματικότητα ο μέσος άνθρωπος δεν θέλει να σκέφτεται. Προτιμάει οτιδήποτε μασημένο, παρά την διερεύνηση και τον μόχθο της αναζήτησης. Βλέπετε η κοινωνία που έχουμε φτιάξει είναι ως επί το πλείστον υλική και οι άνθρωποι δέσμιοι των ανεκπλήρωτων επιθυμιών που η ίδια κοινωνία δημιουργεί ώστε να συντηρείται ο υλισμός.

Κάτι το οποίο είχαν κατανοήσει οι αρχαίοι Έλληνες και ζούσαν με γνώμονα την ψυχή, τον ανθρωπισμό, τον λιτό βίο σε βάρος των υλικών αγαθών, της πολυτέλειας και του μεγάλου. Οι αρχαίοι Έλληνες αναζητούσαν το μέτρο, την ικανή αυτή ποσότητα μεγέθους ώστε να είναι η λιγότερο δυνατή ύλη με το μεγαλύτερο περιεχόμενο σε ουσία. Κάπως έτσι μπόρεσαν και δημιούργησαν τις πόλεις κράτη και την δημοκρατία και παράλληλα τον υπέροχο αυτό πολιτισμό που ακόμη μνημονεύει η Δύση και όλος ο πλανήτης. Αν και από μερικούς θεωρείται πως το πολίτευμα ήταν μια μορφή άμεσης δημοκρατίας, καμία σχέση με κάτι τέτοιο δεν υπήρξε. Οι πολίτες που είχαν δικαίωμα ψήφου ήταν η μειοψηφία στις πόλεις κράτη. Για να μπορέσουν να ασχοληθούν με το πνεύμα οι Έλληνες και να μην απασχολούνται με τα υλικά αγαθά, όλες τις δουλειές τις αναλάμβαναν οι ανελεύθεροι (δούλοι, μέτοικοι, ξένοι κοκ). Οι ελεύθεροι πολίτες με αυτόν τον τρόπο είχαν διαθέσιμο όλο τον χρόνο τους στην καλλιέργεια του πνεύματος και σώματος, στην ενασχόληση με τα κοινά και φυσικά στην ανάπτυξη της σκέψης.

Είναι επομένως φανερό πως οι πολιτικές επιλογές ήταν αποτέλεσμα μιας μειοψηφίας αρκετά ικανής ωστόσο να έχει υψηλό επίπεδο πολιτικού αισθητηρίου. Το δε μικρό πληθυσμιακό μέγεθος των πόλεων κρατών ήταν ικανό για την εφαρμογή αυτού με τα μέσα της εποχής. Τα μέσα πλέον είναι διαφορετικά και το μέγεθος που αποτελούσε εμπόδιο πλέον δεν υφίσταται. Αλλά η αμεσο-δημοκρατία που γίνεται συζήτηση δεν έχει να κάνει με μειοψηφίες υψηλού πολιτικού επιπέδου αλλά με όλο το σύνολο των πολιτών. Θα ζητάμε δηλαδή την γνώμη του καθένα, ασχέτως πόση είναι η κατάρτισή του, για τα πολιτικά θέματα της χώρα μας. Μιας χώρας π.χ. 11 εκ. πολιτών για την Ελλάδα, που απαρτίζεται από πολίτες διαφόρων μορφωτικών επιπέδων και ικανοτήτων. Σαν δηλαδή να πηγαίνουμε για εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς και να βάζουμε σε ψήφισμα σε όλο το νοσοκομείο αν πρέπει να γίνει ή όχι.

Ο Δημήτρης Πιστής είναι
Πολιτικός Μηχανικός απόφοιτος του
Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου
και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής
Μεταρρυθμιστικής Σύνθεσης