Χαμένοι στο σπιράλ της ύφεσης

Με την αξιολόγηση ακόμα να εκκρεμεί, κύριο επιχείρημα της κυβέρνησης απέναντι στους εταίρους και την εγχώρια αντιπολίτευση είναι πως τα έσοδα για το 2016 πήγαν καλά. Αυτό είναι, δεν έχει άλλο.

Θα πει κανείς, «είναι λίγο αυτό»;

Ξεκάθαρα, ναι. Δεν αρκεί. Όσο ικανοποιητικό κι αν είναι το πλεόνασμα, από μόνο του, δεν αυξάνει τον βαθμό εμπιστοσύνης στην οικονομία μας.

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι εδώ: Πλεόνασμα στα ταμεία του κράτους σημαίνει αποκλειστικώς υφεσιακά μέτρα (αυξημένοι φόροι, μειωμένες δαπάνες). Και, από τη στιγμή που οι αγορές μάς έχουν αποκλείσει ως αναξιόπιστους, είμαστε αναγκασμένοι ως κράτος να παράγουμε κάθε χρόνο λογιστικά πλεονάσματα. Αυτό δεν σημαίνει αυτομάτως ανάπτυξη.

Η λύση στα προβλήματά μας, βεβαίως, είναι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις -κάτι που έχουμε αναλύσει δεκάδες φορές- ωστόσο, δεν ασχολείται με αυτό η κυβέρνησή μας. Ασχολήθηκαν αρκετά

οι εταίροι μας, στην αρχή της κρίσης, αλλά, αν εμείς δεν θέλουμε, δεν μπορούν εκείνοι να μας αναγκάσουν. Μπορεί να φαίνεται περίεργο στο κοινό των εθνολαϊκιστών, αλλά δεν μπορούν.

Την προσοχή τους πλέον έχουν οι όποιες εγγυήσεις μπορούν να εξασφαλίσουν τα χρήματά τους -και για αυτό θα πιέσουν- γιατί κι εκείνοι έχουν κυβερνήσεις με τετραετείς θητείες, λαούς με προσδόκιμο ζωής σαν το δικό μας και γενικά, σκοτούρες με ορίζοντα εγγύτερο της δικής μας ευημερίας. Για την ακρίβεια, για τη δική μας ευημερία δεν υπάρχει ακόμα ορίζοντας.

Οπότε, συγκεκριμένα, για τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών ο αντικειμενικός σκοπός είναι να μην χάσουν τα χρήματα που πόνταραν στην ελληνική οικονομία και να καθυστερήσει η ελληνική χρεοκοπία, η βόμβα της οποίας αφήνεται στους επόμενους.

Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αντικειμενικός σκοπός είναι να μη χρεοκοπήσουμε· και για εμάς, να συντηρήσουμε την ιερή μας αγελάδα -κοινώς, το τεράστιο κράτος.

Η αλληλεπίδραση των παραπάνω τάσεων, οδήγησε στον «αποστραγγιστικό» στόχο του 3,5% και στη μετατόπιση της ευρωπαϊκής συζήτησης από το «πώς θα σωθεί…» στο «πώς να πιεστεί η Ελλάδα».

Γενικά, αν παρατηρήσουμε την ιστορία των μνημονίων και των ενδιάμεσων αξιολογήσεων, κάθε συμφωνία περιείχε περισσότερους βραχυπρόθεσμους και λιγότερους μακροπρόθεσμους στόχους από την προηγούμενη, οπότε, φυσιολογικά, το πλεόνασμα πήρε τη θέση των μεταρρυθμίσεων σαν προτεραιότητα στην ατζέντα των εταίρων.

Τα αποτελέσματα όλων των παραπάνω είναι, πρώτον, τα χρήματα που λαμβάνουμε σε κάθε αξιολόγηση να φτάνουν μέχρι την επόμενη, δεύτερον, να έχει υποθηκευτεί η εθνική μας περιουσία και, τρίτον, να βρισκόμαστε υπό ένα μνημόνιο με φοροεισπρακτικό πρόσημο.

Όλα μαζί συνηγορούν στην πρόβλεψη πως η ύφεση δεν θα φύγει ποτέ, εκτός κι αν κάνουμε ρηξικέλευθες αλλαγές. Η άλλη επιλογή είναι η δραχμή. Το αν αυτή θα έρθει επειδή οι ξένοι θα αποφασίσουν πως δεν έχει νόημα να χρηματοδοτούν τον, υφεσιακό πλέον, κρατισμό μας ή επειδή θα τους προλάβουμε εμείς με μία περήφανη έξοδο, είναι ασήμαντο. Το μείζον είναι ότι θα περάσουμε από μία φάση Βενεζουέλας ή και χειρότερα, άγνωστο για πόσο καιρό.

Σε κάθε περίπτωση, στο εν λόγω δίλημμα είμαστε μόνοι μας. Θα αλλάξουμε συντεταγμένα, σαν κανονικό κράτος, με την κοινωνία όρθια ή θα γίνουμε μία τριτοκοσμική χώρα;

Μέση λύση, δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν υπάρχει.

Μιχάλης Δεμερτζής

Ιδρυτικό Μέλος Ευ.Με.ΣΥΝ - Τομεάρχης Θέσεων