Εκπαιδευτικοί και Παιδεία από τον προηγούμενο αιώνα

Ο Μιχάλης Δεμερτζής είναι

Ιδρυτικό Μέλος και Τομεάρχης

Θέσεων της ΕΥΜΕΣΥΝ

Πριν μερικές μέρες, η ΟΛΜΕ κάλεσε τις κατά τόπους ενώσεις των εκπαιδευτικών σε «αγώνα για την Παιδεία», δηλαδή, σε παραστάσεις και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. Το πόση σημασία είχε αυτή η διαμαρτυρία για τους ίδιους, φαίνεται από το γεγονός ότι γινόταν, μαζί με την απαραίτητη στάση εργασίας βεβαίως, ημέρα Παρασκευή.
Σαν να λέμε, κλείσιμο των δρόμων από τους αγρότες, μήνα Ιανουάριο. Και να θες να ακούσεις τι έχουν να πουν, προδιατίθεσαι αρνητικά.
Στο ίδιο, γνώριμο σε σημείο παρεξηγήσεως, μήκος κύματος και τα κύρια αιτήματα:
«Καμία υποχρεωτική μετακίνηση εκπαιδευτικών-μαθητών», «Να καλυφθούν όλα τα κενά τώρα», «Μαζικοί μόνιμοι διορισμοί», «Κανένας μαθητής έξω από το Δημόσιο Σχολείο»…
Μόνο το «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία» έλειπε.
Για να είμαστε δίκαιοι, υπήρχαν και πιο συγκεκριμένες αξιώσεις στην ανακοίνωση:
«Να εγκριθούν νέα τμήματα όπου υπάρχει αυξημένος αριθμός μαθητών και να μην μετακινηθούν μαθητές σε άλλες σχολικές μονάδες», «Να εγκριθούν όλες οι προτάσεις των σχολείων για τα τμήματα επιλογής της δεύτερης ξένης γλώσσας», «20 μαθητές στα τμήματα – 15 στις Ο. Π. – 10 στα εργαστήρια»…
Ας πούμε πως το δεύτερο κομμάτι, με τις συγκεκριμένες προτάσεις, εισακούεται. Λύθηκαν τα ζητήματα της ελληνικής παιδείας;
Χωρίς να θέλουμε να θίξουμε (ακόμα) το αγωνιστικό πνεύμα των εκπαιδευτικών, όταν έχεις στα χέρια σου το πολύ σοβαρό «όπλο» της διαμόρφωσης της νεολαίας, μάλλον βάζεις χαμηλά τον πήχυ χρησιμοποιώντας το απλά για να καθορίσεις πόσοι χωράνε σε κάθε τάξη. Εκτός κι αν το «Μαζικοί διορισμοί» είναι η πρώτη τους προτεραιότητα.
Το να ενδιαφέρονται περισσότερο για το, βαρύγδουπο μεν εντελώς κενό δε, «Κανένας μαθητής έξω από το Δημόσιο Σχολείο» είναι εξαιρετικά αμφίβολο, εκτός κι αν βρέθηκε άνθρωπος να απαγορεύσει σε μαθητή την είσοδο στο δημόσιο σχολείο…
Και, ας υποθέσουμε ότι η ΟΛΜΕ έχει ως μέλημά της την πρόσβαση όλων των μαθητών στη δωρεάν εκπαίδευση, όπως ισχυρίζεται.
Η ποιότητα δεν παίζει ρόλο;
Άλλα σοβαρά ζητήματα δεν υπάρχουν; Όπως η ανύπαρκτη σύνδεση μεταξύ παιδείας και αγοράς (για να μην πούμε πραγματικότητας);
Αν θέλει, όπως αναφέρει, οι μαθητές να έχουν επιλογή δεύτερης ξένης γλώσσας, δεν πρέπει τουλάχιστον να τους μάθει την πρώτη;
Με το να κάνει απεργίες και στάσεις, να διδάσκει δηλαδή λιγότερο, μπορεί όντως να πετύχει τον στόχο της δωρεάν παιδείας;
Μετά τις στάσεις και τις απεργίες, τα μέλη της θα συμπληρώσουν τα κενά των μαθητών τους στα φροντιστήρια;
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα απαντούν και στο τι πηγαίνει στραβά με τη νοοτροπία που διέπει την παιδεία μας. Οι εκπαιδευτικοί είναι μέρος του συστήματος και, συνεπώς, μέρος του προβλήματος. Αν θέλουν να αλλάξει το σύστημα, οφείλουν να αλλάξουν και οι ίδιοι και, όπως έχουμε γράψει και παλιότερα, κάθε αλλαγή έχει το κόστος της, κάθε αγώνας τις θυσίες του (βλ. «Η επανάσταση που χρειαζόμαστε», https://eumesin.blogspot.gr/2017/08/h-epanastasi-pou-xreiazomaste.html)
Για να υπάρχει δωρεάν παιδεία πρέπει καταρχήν να γίνεται σοβαρή δουλειά στο δημόσιο σχολείο και, επιπλέον, αν θέλουν οι εκπαιδευτικοί να κινητοποιηθούν συντεχνιακά προς τον εν λόγω στόχο, οφείλουν να κάνουν το αντίθετο από ό,τι κάνουν τώρα: Να στέλνουν τους μαθητές από το φροντιστήριο, στο σχολείο.
Βέβαια, τώρα κάποιος θα πει, «αυτά δεν γίνονται».
Ε τότε, ούτε «αγώνας για την Παιδεία» γίνεται.
Κι επειδή, όντως δεν γίνονται, ο συγκεκριμένος τομέας χρειάζεται κάτι καλύτερο από ανέφικτα όνειρα για αυτοθυσίες ή στάσεις εργασίας μέρα Παρασκευή, με ευήκοα συνθήματα και διαγράμματα αιθουσών.
Χρειάζεται ολοκληρωμένο σχέδιο για να αναβαθμιστεί. Αν δεν αναβαθμιστεί, ακόμα κι αν είναι δωρεάν, όλος ο κόσμος θα συνεχίσει να πληρώνει για καλύτερη εκπαίδευση.
Αν είναι να μείνει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα τόσο παρωχημένο, όσο είναι σήμερα, τότε η σημασία τού να είναι δωρεάν φτάνει μόνο μέχρι την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού. Όχι ότι αυτό είναι αμελητέο, αλλά θέλουμε να πιστεύουμε ότι δεν βρισκόμαστε στο 1930 και ότι είμαστε κάπως πιο ανεπτυγμένοι από τα κράτη της δυτικής Αφρικής (στων οποίων τα δημόσια σχολεία, παρεμπιπτόντως, τα παιδιά μαθαίνουν εξαιρετικά αγγλικά).
Αν μεριμνήσουμε ώστε εκπαίδευση και αγορά να συνδέονται, πριμοδοτήσουμε την καινοτομία και την αριστεία, πλαισιώσουμε μέσω της διδασκαλίας την εθνική μας ταυτότητα με την ευρωπαϊκή, δημιουργήσουμε υποδομές ανάλογες της σύνδεσης του ονόματος της Ελλάδας με τις ανθρωπιστικές επιστήμες, εν ολίγοις, αν φροντίσουμε την παιδεία μας ως σύγχρονο κράτος, τότε τα φροντιστήρια θα αναγκάζονται να ακολουθήσουν το σχολείο και όχι το αντίθετο, όπως συμβαίνει τώρα.